Het persoonlijke herstelverhaal van Synyi

Recovery Dharma ontdekte ik op het dieptepunt van mijn leven, wat tegelijk de meest transformatieve tijd van mijn leven was. Alle houten stokjes die ik had gebruikt om mijn gevoelens van overweldiging en wanhoop mee in te kaderen, raakten los. De lijm was als het ware uitgedroogd en de ijsstokjes van mijn bouwwerk van coping en krampachtige perfectie vielen om me heen naar beneden. Later zou ik leren om naar deze stokjes te verwijzen als de symbolen van mijn verslaving.

Ik leerde dat het gevoel van overweldiging, dat zo lang onderdeel was geweest van mijn persoonlijke ervaring, geworteld was in onbehandelde depressie en traumatische ervaringen. Terugkijkend op mijn reis van herstel, ben ik dankbaar voor de ervaring, voor het leerproces en voor de genezing. Maar het waren harde lessen. En het was hard werken.

Gelukkig zijn en de eigen behoeften negeren

Mijn verhaal begint op de kleuterschool, toen mijn ouders besloten te emigreren en mij met zich mee namen. Opeens veranderde mijn wereld. Plotseling was alles een vreemde plek, met een nieuwe taal, waar ik bijna niemand kende. Ik werd gedropt op een nieuwe school waar ik niemand begreep, terwijl mijn ouders de hele tijd werkten om te overleven. Ze deden hun best. Maar een slapende ouder is geen aanwezige ouder.

Dus leerde ik al op jonge leeftijd zelfstandig te zijn, naar het model van mijn ouders die hard werkten, de eigen behoeften opofferden, zich sterk gedroegen en nooit over gevoelens praatten. Ik leerde dat mijn rol in het gezin bestond uit hard studeren en niet tot last zijn. Ik moest mijn behoeften negeren en gelukkig zijn, zodat de offers die mijn ouders brachten het allemaal waard waren.

Angst onderdrukken en zelfvertrouwen halen uit prestaties

Op de middelbare school leerde ik mijn angst te onderdrukken. Jarenlang onderdrukte ik mijn onzekerheden. Ik deed het goed op school. Deze externe bevestiging door succes ging gepaard met iets van een gevoel van eigenwaarde. Maar ik bleef me erg alleen voelen. Als er soms een hechtere vriendschap ontstond, werd die ook altijd weer afgebroken, doordat een van ons verhuisde. Dus had ik de eerste jaren op school geen echte vrienden. 

Gelukkig werd ik op den duur onder de vleugels genomen door een extraverte leerling met wie ik een aardrijkskundeles deelde. Met het vinden van vrienden kreeg ik langzaam weer wat meer zelfvertrouwen. Maar ook in die kring bleef ik het gevoel hebben dat ik me aan de rand van de cirkel bevond. Dat ik te veel nadacht. Ik bleef me zorgen maken dat ik niet goed genoeg was, niet aantrekkelijk genoeg. Niet cool genoeg om vrienden te hebben. 

Maar door deze onzekerheden weg te drukken, wist ik me te redden. Later ontmoette ik op school mensen die wiet tot hun beschikking hadden. En ik merkte dat, als ik blowde, het onophoudelijke, onzekere gepieker in mijn hoofd minder werd. Ik had het gevoel dat ik als het ware ‘deel was van het geheim’. Eindelijk hoefde ik me, voor een moment, geen zorgen meer te maken dat ik niet cool was. Want alles was gewoon hilarisch.

Perfectie en de constante angst als bedrieger ontmaskerd te worden

Maar in het ‘gewone’, nuchtere leven als perfectionistische nerd, leed ik nog steeds onder een verschrikkelijke sociale angst. Ik had een laag zelfbeeld en in de jaren daarna werd mijn leven vooral bepaald door de ups van externe validaties en de downs van angst. Ik begon de uiterlijke vruchten van succes te plukken: ik slaagde als beste van mijn klas, trok enkele romantische partners, kreeg een felbegeerde baan, verhuisde naar een appartement in de stad. Van buiten leek alles geweldig.

Maar vanbinnen was ik constant bang dat de perfecte façade zou barsten en dat iedereen me als een bedrieger zou zien. Ik viel terug op mijn oude copingmechanisme: constant werken en perfectie nastreven. Want als ik perfect was, dan voelde ik de voortdurende angst ‘niet goed genoeg’ te zijn in ieder geval iets minder intens. 

‘Wake and bake’ en serotine-highs

Om met dit ‘klote leven dat ik maar moest verdragen’ te kunnen omgaan, blowde ik. Dat deed ik vanaf het moment dat ik thuis kwam, tot ik belandde in een met rook gevulde vergetelheid. Elk weekend was het ‘wake and bake’. Ik leefde alleen voor het weekend. Ging naar raves en festivals, nam partydrugs en joeg de serotonine-highs na.

Alles om de illusie van verbondenheid te behouden, zodat ik iets anders voelde dan de depressie en angst die me tijdens mijn werkdagen teisterden. Ik begon high naar mijn werk te gaan. Mijn huisgenoten en vrienden begonnen me te vertellen dat ze zich zorgen om me maakten. Eerlijk gezegd: ik maakte me zelf ook zorgen om mij.

Op reis om de sleutel tot geluk te vinden

Tijdens een bijzonder stressvolle periode op het werk ging ik op vakantie. Ik kwam thuis met de vraag waarom ik eigenlijk bleef volhouden in een baan die ik haatte. Gelukkig had ik wat geld gespaard, dus nam ik ontslag zonder een andere baan in het vooruitzicht. Ik besloot te gaan reizen. Want ongetwijfeld was het mijn locatie dat het probleem vormde. Als ik naar mooie bestemmingen zou reizen, dan zou ik daar gelukkig zijn.

Dus ik ging op reis om te proberen mijn angst en depressie te overwinnen en misschien een sleutel tot geluk te vinden. Andere oplossingen voor stress, zoals mindfulness, hadden voor mij niet gewerkt. Maar inmiddels begreep ik al wel dat het vooral aan zelfcompassie in mijn geest ontbrak, door allerlei onopgeloste traumatische ervaringen. En dat mijn lichaam zich vooral onveilig voelde als ik stil zat. 

Onzekerheid, angst en religie

Het voelde als voorbeschikking, toen ik plotseling het idee kreeg dat sommige mensen zich, juist in tijden van onzekerheid en angst, tot religie wenden. Tot dan toe was ik vooral een hardnekkige atheïst geweest. Maar ik had wel altijd gehoorzaamd als mijn ouders wilden dat ik met hen meeging naar de nabijgelegen boeddhistische tempel. 

Als kind had ik nooit begrepen waarom we wierook aanstaken. Of waarom we drie keer bogen voor standbeelden van godheden ik niet herkende. Ik begreep ook niet waarom we offers brachten voor goede dingen. Of baden dat slechte dingen niet zouden gebeuren. Het leek me allemaal onlogisch bijgeloof. Maar nu ik openstond voor het idee van boeddhisme, leerde ik over de Theravada en de Mahayana tradities in Zuidoost-Azië. Dit sprak me zoveel meer aan dan de beoefening van mijn ouders. 

“Onze geest is altijd bij ons.”

Ik zocht online naar een inleiding in het boeddhisme voor beginners en vond het boek van Jetsunma Tenzin Palmo: “Into the Heart of Life“. Opnieuw voelde het als voorbeschikking, toen het leek alsof haar voorwoord direct voor mij geschreven was. Terwijl ik me voorbereidde op mijn reis markeerde ik een passage over hoe onze geest altijd bij ons is in onze gedachten en in onze angsten, waar we nooit aan kunnen ontsnappen. En dat het daarom wellicht zinnig zou zijn om te proberen met onze geest te werken. Zodat die geest een vriendelijke reisgenoot wordt op onze reis door het leven.

De waarheid van vergankelijkheid en lijden

Ik dook in het boek. Ik werd me bewust van de waarheid van vergankelijkheid en de waarheid van lijden. Het resoneerde diep bij me dat de Boeddha nooit van mensen eiste dat ze zijn leer blindelings volgden. Maar dat de Boeddha ieder juist aanmoedigde om zelf de eigen ervaringen te observeren en te zien dat wat hij onderwees waar was.

Maar hoewel vergankelijkheid en lijden logisch klonken, brak ik mijn hoofd over ideeën als ‘onthechting’, of concepten van ‘Geen-Zelf’ (Anatta). Dus ik was vastbesloten om er tijdens mijn reis meer over te leren. Zo belandde ik als vrijwilliger in Thailand. En hoewel ik door de taalbarrière niet kan zeggen dat ik daar veel heb geleerd over deze boeddhistische concepten, heb ik er echter wel ongelooflijk aardige monniken en leken-beoefenaars ontmoet.

De boodschap van de geest: niet goed genoeg en gebroken

Maar het bleek fundamenteel waar dat, hoe ver ik ook reisde, mijn geest altijd bij me was. En mijn geest vertelde me nog steeds dat ik niet goed genoeg was. Dat ik, sinds ik een burn-out had gehad, zwak was. En dat ik een gebroken, depressief individu was die, als ik niet eens volledig gelukkig kon zijn bij het zien van al die prachtige bezienswaardigheden die me omringenden, nooit gelukkig zou kunnen zijn. Uiteindelijk kreeg ik heimwee en keerde terug naar huis. Ik vond een baan en ging samenwonen met mijn huidige echtgenote. We blowden allebei elke dag. En, naarmate mijn werk stressvoller werd, nam mijn wietgebruik toe.

Covid, traumatische regressie en blowen als coping voor paniek 

Toen de COVID-19 pandemie toesloeg, was ik niet veel meer dan een omhulsel van een persoon. Ik leefde teruggetrokken en in mezelf opgesloten. Ik raakte overweldigd op het werk en raakte steeds meer overprikkeld door basale, elementaire activiteiten, zoals naar de supermarkt gaan.

Pas veel later realiseerde ik me dat de drastische veranderingen in de wereld, van de ene op de andere dag, en de paniek over de onbekende vooruitzichten, mijn trauma rond de immigratie op jonge leeftijd me emotioneel triggerde. Ik denk dat ik, door mijn angst, emotionele flashbacks kreeg. Ik keerde terug naar het psychologische copingsniveau van een kleuter. Alleen was ik nu volwassen. En gebruikte ik mijn blowen om de overweldigende paniek te bedwingen. Het werkte – een tijdje. Tot het niet meer werkte. 

Depressie, verslaving en zelfverachting

Ik belandde in de ergste episode van depressie die ik ooit had meegemaakt. Ik verloor de interesse in vrienden, in hobby’s, in mijn partner. Ik sloot me volledig af. Ik verloor volledig de controle over mijn leven. Toen ik mijn concentratievermogen verloor en mijn werkprestaties daarmee achteruit gingen was dit ronduit eng – vooral voor iemand die de eigenwaarde grotendeels ontleende aan diens werkprestaties. Naarmate mijn gevoel van overweldiging en angst toenam, begon ik ook gedurende de werkdag te blowen. En ik verachtte mezelf daarvoor. Ik belandde in een cyclus van paniek, blowen, een paar momenten opluchting. Om mezelf vervolgens te haten voor mijn zwakte, omdat ik toe had gegeven aan de zucht.

Dieptepunt, behandeling en langzame vooruitgang

Mede dankzij Recovery Dharma kan ik nu gelukkig zeggen dat ik, met behulp van therapie en door mijn herstel, tegenwoordig een veel gezondere relatie heb met mijn gedachten en mijn emoties. Maar op het hoogtepunt van mijn verslaving, of eigenlijk mijn metaforische dieptepunt, verloor ik de wil om te leven volledig. Mijn suïcidepoging eindigde gelukkig op de eerste hulp.

Ik werd opgenomen voor intramurale behandeling. Ik kickte af van marihuana, terwijl ik groepstherapie volgde. Daar leerde ik het gevoel van krachtige verbondenheid kennen, wanneer iemand zegt: “Ik ook.” Ik was ongeveer een jaar eerder met therapie begonnen. Maar doordat ik de hele tijd high was, was ik me niet bewust van mijn eigen gedachten en gevoelens buiten de therapiesessies om. Daardoor verliep de vooruitgang langzaam. 

Depressiebehandeling: bio, psycho, sociaal

Ik verliet de klinische behandeling met een plek op de wachtlijst voor een poliklinisch programma, een aanbeveling dat ik marihuana moest opgeven en dat ik psychologische vervolgsessies moest bijwonen. Ik herinner me dat tegen me gezegd werd dat depressie een drieledige combinatie was van bio, psycho en sociaal. En dat ik het bio-deel moest aanpakken met medicatie, het psycho-deel met therapie, en het sociale deel door het opbouwen van een zelfhulpsysteem ter ondersteuning van mijn mentale welzijn.

Sociale steun bij de twaalf stappen

Voor sociale steun vond ik mijn weg naar de kamers van Marihuana Anonymous waar ik luisterde naar mensen die verhalen vertelden die vergelijkbaar waren met  die van mij. Dit hielp me echt om van de wiet af te blijven. Maar de eenzijdige doelgerichtheid van de traditie van het 12-stappenprogramma voelde voor mij op den duur verstikkend. Want mijn probleem lag niet enkel bij het marihuanagebruik. Er was ook trauma, die ik aan het opgraven was in het ‘psycho-deel’ van therapie. 

Recovery Dharma: op het moment dat het nodig was

Zo kom ik wederom terug bij het gevoel van voorbeschikking. Het programma van Recovery Dharma kwam precies op het moment dat ik het nodig had. Ik kreeg de suggestie om een 2de herstelbijeenkomst bij te wonen, op een dag dat ik al naar een MA-bijeenkomst was geweest. Nieuwsgierig ging ik op zoek naar alternatieven. Via de website van het Boeddhistisch Herstelnetwerk stuitte ik op Recovery Dharma. Toen ik de website bezocht, ontdekte ik opgetogen dat het Recovery Dharma boek online gratis te downloaden was via de website, zodat ik er in mijn tijd van nood direct toegang tot had. 

Ik verslond het boek. Het hielp me om mijn verslaving te kaderen binnen de leer van de Boeddha. Daar was ik, zoals ik vertelde, al wel eerder in geïnteresseerd geraakt. Maar nu ik de Dharma opnieuw bekeek – nu vanuit het perspectief van mijn ervaringen met verslaving – begon de waarheid van het lijden een nieuwe betekenis voor me te krijgen. Ik vond een Recovery Dharma Sangha die bijna dagelijks samenkwam. En bijna elke dag bezocht ik deze Sangha. 

Recovery Dharma en de erkenning van trauma bij verslaving

Ik oefende in meditatie met gelijkgestemde reizigers op het pad. We konden over van alles praten, zonder de beperkingen zoals ik die ervoer bij het eerdere stappenprogramma. Het was precies wat ik nodig had, omdat het me hielp in een veilige groep te leren mediteren.

Ik leerde er de woorden om over mijn trauma te praten, doordat de tekst van het boek van Recovery Dharma de psychologie van trauma meenam. Ik leerde te luisteren naar wat anderen deelden in kwetsbaarheid en openheid. En ik oefende in het met bewuste aandacht en opmerkzaamheid te delen over mijn eigen ervaringen met verslaving en herstel.

Oefenen in mediatie, zelfcompassie en dankbaarheid

Vandaag de dag heb ik het gevoel dat ik floreer en niet meer alleen maar aan het overleven ben. Ik ben bijna drie jaar nuchter van mijn ‘middel van geen keuze’. Ik heb ook vooruitgang geboekt bij het beheersen van mijn procesverslaving, zoals werk en perfectionisme. Ik oefen in zelfliefde, dankbaarheid, meditatie en het op gezonde wijze erkennen van mijn eigen gevoelens. Het contact met familie, met vrienden en collega’s gaat beter dan ooit. Ik kan aanwezig zijn voor mijn dierbaren.

Ik ben in staat om voor mijn lieve kat te zorgen en haar liefde te accepteren. Ik ben in staat om iets terug te geven door bijeenkomsten te organiseren ten dienste van mijn Sangha. Ik ben bovendien gezegend met de mogelijkheid om mijn professionele vaardigheden als vrijwilliger in te zetten als lid van de Raad van Bestuur van Recovery Dharma Global en dienstbaar te zijn in diverse bestuurscommissies.

Een gezonde en stabiele geest als reisgenoot

Ik heb mezelf, mijn trauma’s, mijn triggers en copingmechanismen beter leren begrijpen. Zodat ik de emotionele stormen kan doorstaan wanneer ze opkomen en ik mezelf de liefdevolle vriendelijkheid kan bieden die ik nodig heb. Er is hoop en vreugde in mijn leven, evenals kracht en vertrouwen. Omdat ik weet dat ik – hoewel ik niet de hele wereld van een zacht vloerkleed kan voorzien – ik wel degelijk zelf de metaforische schoenen aan kan trekken op mijn reis door het leven. Ik kan voor mezelf zorgen, met een gezonde en stabiele geest als reisgenoot. 

(Dit ervaringsverhaal van Synyi is een bewerkte vertaling uit de Engelstalige versie van de 2de druk van het Recovery Dharma Global boek – hier gratis in te zien. Heeft dit verhaal je geïnspireerd om een keer te ervaren wat Recovery Dharma kan betekenen op jouw eigen pad van herstel van verslaving? Je kunt altijd meedoen met één van onze Nederlandstalige bijeenkomsten, fysiek of online. Voor meer informatie over de Nederlandstalige Recovery Dharma NL meetings: klik hier!)